ไหซอง

ไหซอง เป็นเครื่องดนตรีไทยภาคอีสาน ทำมาจากไหน้ำปลาหรือไหปลาร้าที่ ไม่ใช้แล้ว ขึงด้วยยางหนังสติ๊กหรือยางอื่นๆ บริเวณปากไห จัดเป็นชุด ชุดละหลายใบ โดยมีขนาดลดหลั่นกัน บรรเลงโดยการดีดด้วยนิ้ว ให้เสียงทุ้มคล้ายกีตาร์เบส ทำหน้าที่เป็นเครื่องประกอบจังหวะ ใช้บรรเลงประกอบในวงดนตรีพื้นเมืองภาคอีสานหรือที่นิยมเรียกว่าวงโปงลาง
ปัจจุบันวงโปงลางส่วนใหญ่นิยมใช้พิณเบส แทนการใช้ไหซอง เนื่องจากให้เสียงดังกว่าและสามารถบรรเลงพลิกแพลงได้มากกว่า จึงแทบไม่มีการดีดไหซองเพื่อการบรรเลงจริงๆแล้ว การดีดไหซองในปัจจุบันเป็นเพียงการแสดงลีลาการดีดประกอบท่าฟ้อนรำ นิยมใช้ผู้หญิงเป็นผู้ดีด เรียกว่า นางไห ใช้แสดงในงานรื่นเริงต่างๆ

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

สะล้อขลาดเล็ก

สะล้อขนาดเล็กคุณภาพที่ ดนตรีพื่นเมืองภาคเหนือ
สะล้อ เป็นเครื่องดนตรีพื้นเมืองล้านนาชนิด หนึ่ง เป็นประเภทเครื่องสีซึ่งมีทั้ง 2 สายและ 3 สาย คันชักสำหรับสีจะอยู่ข้างนอกเหมือนคันชักซอสามสาย สะล้อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ทร้อ หรือ ซะล้อ มีรูปร่างคล้ายซออู้ของภาคกลาง ใช้ไม้แผ่นบาง ๆ ปิดปากกะลาทำหลักที่หัวสำหรับพาดทองเหลือง ด้านหลังกะโหลกเจาะเป็นรูปลวดลายต่าง ๆ เช่น รูปหนุมาน รูปหัวใจ ส่วนด้านล่างของกะโหลก เจาะทะลุลง ข้างล่าง เพื่อสอดคันทวนที่ทำด้วยไม้ชิงชัน ยาวประมาณ 64 ซม ตรงกลางคันทวนมีรัดอกทำด้วยหวาย ปลายคันทวนด้านบนเจาะรูสำหรับสอดลูกบิด ซึ่งมี 2 หรือ 3 อัน สำหรับขึงสายซอ จากปลายลูกบิดลงมาถึงด้านกลางของกะโหลกมีหย่องสำหรับ หนุนสายสะล้อเพื่อให้เกิดเสียงเวลาสี คันชักสะล้อทำด้วยไม้ดัดเป็นรูปโค้ง ขึงด้วยหางม้าหรือพลาสติก เวลาสีใช้ยางสนถูทำให้เกิดเสียงได้
สะล้อใช้ บรรเลงประกอบการแสดงหรือบรรเลงร่วมกับบทร้องและทำนองเพลงได้ทุกชนิดเช่น เข้ากับปี่ในวงช่างซอ เข้ากับซึงในวงพื้นเมือง หรือใช้เดี่ยวคลอร้องก็ได้

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

ลักษณะของขลุ่ยเพียงออ

สวัสดีครับเพื่อน ๆ เรามารู้จักกับลักษณะของขลุ่ยเพียงออกันนะครับ ซึ่งจะมีดังนี้ครับ - ตัวเลาขลุ่ย จะมีลักษณะกลม ซึ่งส่วนใหญ่ จะนิยมทำมาจาก ไม้ชิงชัน ไม้พยุง ไม้สัก ไม้ดำดง ไม้พญา งิ้วดำ ไม้มะริด ฯลฯ
- ดาก เป็นตัวอุดอยู่ด้านบนของขลุ่ยลักษณะแบบรูปากนกหวีด
- รูเป่า เป็นรูที่อยู่บนสุดของลำเลาขลุ่ย เมื่อเป่าลมเข้าไปจะทำให้เกิดเสียง-รูปากนกแ้ก้ว ยู่ด้านหลังของขลุ่ย เจาะรับลมจากปลายดากภายในขลุ่ย อยู่สุดปลายดากพอดี เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า
- รูเยื่อ เป็นรูสำหรับบิดวัสดุที่ทำให้เสียงสั่นพลิ้ว มักทำจากเยื่อไม้ไผ่
- รูบังคับเสียง เป็นรูที่อยู่บนลำเลาขลุ่ยมี ทั้งหมด 8 รู อยู่ด้านหน้าของขลุ่ย 7 รู และอยู่ด้านหลังอีก 1 รู
- รูร้อยเชือก มี ๔ รู อยู่ทางส่วนปลายของเลาขลุ่ย

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

สายของจะเข้

สายของ จะเข้ นั้นจะมีอยู่ 3 สาย ส่วนใหญ่ทำมาจากไหมหรือเอ็น สามารถแบ่งได้ดังนี้

สายที่อยู่ติดกับตัวผู้เล่นจะเข้ มีชื่อเรียกว่า สายลวด เป็นสายที่ทำมาจากลวดทองเหลือง
สายที่อยู่ทางด้านนอกสุดของจะเข้ มีชื่อเรียกว่า สายเอก ทำมาจากไหมหรือเอ็น
สายที่อยู่ตรงกลาง มีชื่อเรียกว่า สายทุ้ม ทำมาจากไหมหรือเอ็น

 

 

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

ปี่นอก

ปี่นอก ทำจากไม้ชิงชัน ลายไม้สวยงาม ทำโดยช่างปี่ผู้ชำนาญการ สังกัดกองดุริยางค์ทหารเรือ ด้วยประสบการณ์ที่ยาวนาน ปี่นอกเป็นปี่ที่มีเสียงสูงสุดในบรรดาเครื่องเป่าตระกูลปี่ใน ลักษณะมีขนาดเล็กและเสียงแหลม มีความยาวประมาณ 31 เซนติเมตร มึความกว้างประมาณ 3.5 เซนติ

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

ขลุ่ยหลิบ สีงาช้าง

ขลุ่ยหลิบ สีงาช้าง
ขลุ่ยหลิบจัดเป็นขลุ่ยที่มีขนาดเล็กที่สุดใบรรดาขลุ่ยไทยทั้งหมด มีความยาวประมาณ 25 เซนติเมตร มีเสียงสูง ใช้ในการบรรเลงในวงมโหรีเครื่องคู่ เครื่องใหญ่ และวงเครื่องสายเครื่องคู่ โดยเป็นเครื่องนำในวงเช่นเดียวกับระนาด หรือซอด้วง นอกจากนี้ยังใช้บรรเลงในวงเครื่องสายปี่ชวา โดยบรรเลงเป็นพวกหลังเช่นเดียวกับซออู้

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีไทยประเภทตี กลองยาว

กลองยาว เครื่องดนตรีไทยประเภทตีที่ทำด้วยหนัง ขึงด้วยหนังหน้าเดียว มีรูปยาวมากใช้สะพายในเวลาตี เรียกว่ากลองยาวหรือเถิดเทิง กลองยาวได้แบบอย่างมากจากพม่า ในการเล่นวงใช้กลองยาวหลายลูกก็ได้ เครื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงร่วม มี ฉิ่ง, ฉาบเล็ก, กรับ, โหม่ง เรียกการเล่นชนิดนี้ว่า "เถิดเทิง" หรือ "เทิงกลองยาว

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

มารู้จักวิธีการรักษาขลุ่ยกับlivethaimusic

ถ้าหากคุณทิ้งขลุ่ยของคุณไม่ว่าจะเป็นขลุยเพียงออ ขลุยหลิบ ขลุ่ยอู้ ขลุ่ยเคียงออ ฯลฯ ไว้นาน ๆจะทำให้ขลุยที่ทำจากไม้นั้นแห้ง และตัวดากจะหดตัวลง ทำให้เมื่อเป่าขลุยของเราแล้วเสียงทีเป่าเสียงไม่ใส  ดังนั้นวันนี้ทาง livethaimusic ของเราจึงนำวิธีดีๆและง่าย สะดวกต่อคุณมาฝากโดยการที่จะรักษาให้ขลุ่ยเสียงดีมีอยุ่ว่า ให้นำขลุ่ยของคุณไปแช่ในน้ำผึ้งให้ท่วมปากนกแก้ว เพราะน้ำผึ้งจะช่วยให้ขลุ่ยชุ่มอยู่เสมอและขยายตัว ไม่มีช่องที่ลมจะรั่วได้ หรือสามารถทำได้อีกวิธีหนึ่งโดยนำขลุ่ยไปแช่ในน้ำตาลสดหรือน้ำตาลเมาหลาย ๆ วัน จะทำให้เนื้อได้อยู่ตัว มอดไม่รบกวน นอกจากการที่เราระวังขุลยในเรื่องขลุยเกิดปแห้งแล้ว เราควรที่จะระวังในเรื่องความร้อน คืออย่าให้ถูกความร้อนนาน ๆ ไม่ควรเอาไม้หรือวัสดุอื่นแหย่เข้าไปใน ปากนกแก้ว เพราะอาจทำให้แง่ของดากภายในบิ่น เสียงจะเสียไปได้

เครื่องดนตรีไทยประเภทสี ซอกระป๋อง

ซอกระป๋อง เครื่องดนตรีไทยประเภทสี ทำด้วยไม้กับกะลามะพร้าวแต่กลับทำด้วยไม้กับปี๊บหรือกระป๋อง ในบางครั้งก็เรียกว่า ซอปี๊บ หรือ ซอกระป๋อง ซอชนิดนี้มีอยู่ 2 สาย คันชักที่ใช้สีนั้นทำเช่นเดียวกับซอสามสาย คันชักของซอปี๊บจะอยู่ข้างนอก คล้ายซอด้วง คันซอทำด้วยไม้มีลูกบิดขึ้นสาย ๒ลูก ใช้สายลวด กล่องเสียงทำด้วยปี๊บนำมันก๊าด หรือกระป๋องต่างๆ เช่น กระป๋องลูกอม ใช้ด้านเปิดเป็นช่องเสียง คันชักทำด้วยไม้เหลา ขึงด้วยสายเอ็นขนาดเล็ก หรือหางม้า มีทั้งที่อยู่ระหว่างสาย และคันชักอิสระนอกสาย คือ ซอปี๊บคันชักอยู่ใน ซอกระป๋องคันชักอิสระ วิธีการสีเช่นเดียวกับซอสามสายหรือไวโอลิน การเล่นเพลงเช่นเดียวกับพิณการประสมวงสีประกอบหมอลำหมู่ แมงตับเต่าคู่กับพิณและแคนใช้ในการบันเทิงทั่วไป และงานเทศกาล งานมงคลที่มีหมอลำหมู่ 

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

ระนาดทุ้ม ผืนไม้ไผ่บง

ระนาดทุ้ม ผืนไม้ไผ่บง ตัวรางทำจากไม้ขนุนอบไม้อย่างดี ผืนระนาดทำจากไม้ไผ่บง (ขังข้อทั้งบนและล่าง) ผ่านขั้นตอนการทำที่พิถีพิถัน เพื่อกันการรบกวนของตัวมอด44
ระนาดทุ้ม เป็นเครื่องดนตรีที่สร้างขึ้นมาในรัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นการสร้างเลียนแบบระนาดเอก ใช้ไม้ชนิดเดียว กันกับระนาดเอก ลูกระนาดทุ้มมีจำนวน 17 หรือ 18 ลูก ลูกต้นยาวประมาณ 42 ซม กว้าง 6 ซม และลดหลั่นลงมาจนถึงลูกยอด ที่มีขนาดยาว 34 ซม กว้าง 5 ซม รางระนาดทุ้มนั้นประดิษฐ์ให้มีรูปร่างคล้ายหีบไม้ แต่เว้าตรงกลางให้โค้ง โขนปิดหัวท้ายเพื่อ เป็นที่แขวนผืนระนาดนั้น ถ้าหากวัดจากโขนด้านหนึ่งไปยังโขนอีกด้านหนึ่ง รางระนาดทุ้มจะมีขนาดยาวประมาณ 124 ซม ปาก รางกว้างประมาณ 22 ซม มีเท้าเตี้ย รองไว้ 4 มุมราง
หน้าที่ในวงของระนาดทุ้มนั้น ทำหน้าที่เดินทำนองรอง ในทางของตนเองซึ่งจะมีจังหวะโยน ล้อ ขัด ที่ทำให้เกิดความไพเราะและเติมเต็มช่องว่างของเสียง อันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของระนาดทุ้ม

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

ดนตรีไทย เครื่องดนตรีไทย

ดนตรีไทย เครื่องดนตรีไทย

เครื่องดนตรีไทยประเภทตี ฆ้องวงใหญ่

ฆ้องวงใหญ่  เครื่องดนตรีไทยประเภทตี ที่ทำด้วยโลหะ เป็นเครื่องตีประเภททำทำนอง  ใช้โลหะหลอมกลึงเป็นลูกๆทรงกลม  มีขนาดลดหลั่นกัน 16 ลูก แขวนอยู่บนร้านฆ้อง ซึ่งทำด้วยหวายดัดโค้งเป็นวงกลม ผู้ตีนั่งอยู่ในวงฆ้อง จับไม้ตีข้างละอัน ตีเป็นทำนองเพบรรเลงผสมอยู่ในวงปี่พาทย์เครื่องห้า เดิมเรียก “ฆ้องวง”   ต่อมาได้เรียกว่า “ฆ้องวงใหญ่” เพราะมีขนาดใหญ่

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีไทยประเภทตี โกร่ง

                            โกร่ง    เครื่องดนตรีไทยประเภทตี  ที่ทำด้วยไม้ไผ่ยาว 4 ปล้อง ตัดปาดหัวท้ายเหลือปล้องไว้ เวลาตีจะวางราบขนานไปกับพื้น ใช้ไม้ตี ซึ่งด้วยไม้ไผ่ผ่าซีก คล้ายกรับไม้ 2 อัน  มาตีลงระหว่างกึ่งกลางปล้อง  ตีไปตามจังหวะใหญ่ ของทำนองเพลง  สามารถเต้นตามจังหวะได้พร้อมเพรียงกัน   

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีไทยประเภทตี กลองยาว

                              กลองยาว  เครื่องดนตรีไทยประเภทตีที่ทำด้วยหนัง  ขึงด้วยหนังหน้าเดียว มีรูปยาวมากใช้สะพายในเวลาตี เรียกว่ากลองยาวหรือเถิดเทิง กลองยาวได้แบบอย่างมากจากพม่า  ในการเล่นวงใช้กลองยาวหลายลูกก็ได้ เครื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงร่วม มี ฉิ่ง, ฉาบเล็ก, กรับ, โหม่ง เรียกการเล่นชนิดนี้ว่า "เถิดเทิง" หรือ "เทิงกลองยาว"

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทเป่า ปี่เล็ก

                      ปี่ชุมแบ่งตามขนาดมี  4  ชนิด ได้แก่ ชนิดที่  4.ปี่เล็ก เป็นเครื่องดนตรีประเภทเป่าในวงของปี่ชุม  เป็นปี่ที่ทำจากไม้ช่วงที่ถัดจากปี่ก้อยลงไป มีความยาวเป็นครึ่งหนึ่งของปี่กลางและเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 - 4 เซนติเมตร ปี่เล็กเป็นปี่ที่มีเสียงสูงกว่าปี่ก้อย

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

 

เครื่องดนตรีประเภทเป่า ปี่ก้อย

                    ปี่ชุมแบ่งตามขนาดมี  4  ชนิด ได้แก่ ชนิดที่ 3.ปี่ก้อย เป็นเครื่องดนตรีประเภทเป่าในวงของปี่ชุม
ที่มีขนาดเล็กลงมาจากปี่กลางล  ปี่ก้อยทำจากไม้ช่วงที่ถัดจากปี่กลางลงไป มีความยาวประมาณ 3 ส่วน ใน 4 ส่วนของปี่กลางและปี่ก้อยยังมีเสียงสูงกว่าปี่กลาง

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทเป่า ปี่กลาง หรือ ปี่ก๋าง

                          ปี่ชุมแบ่งตามขนาดมี  4  ชนิด ได้แก่ ชนิดที่ 2.ปี่กลาง หรือ ปี่ก๋าง เป็นเครื่องดนตรีประเภทเป่าในวงของปี่ชุมจะมีขนาดรองลงมาจากปี่แม่และยังทำจากไม้ไผ่ช่วงที่ถัดจากปี่แม่ลงไปมีความยาวประมาณ 4 ใน 5 ส่วนของปี่แม่ ปี่กลางจะเสียงสูงถัดขึ้นมาจากปี่แม่

ตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทเป่า ปี่แม่ หรือ ปี่เก๊า

                          ปี่ชุมแบ่งตามขนาดมี  4  ชนิด ได้แก่ ชนิดที่ 1.ปี่แม่ หรือ ปี่เก๊า เป็นเครื่องดนตรีประเภทเป่า ในวงของปี่ชุมเป็นชุดทำจากไม้ไผ่ส่วนโคนมีขนาดใหญ่ที่สุดของแต่ละชุม มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเกือบ 2 เซนติเมตร ยาวอย่างน้อย 70 เซนติเมตร ปี่แม่มีเสียงทุ้มต่ำ เมื่อประสมวง เสียงจะยืนพื้น ทำหน้าที่ประสานเสียงมิให้เสียงของวงแหลมเกินไป

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทเป่า ปี่ชุม

                            ปี่ชุม  เป็นเครื่องดนตรีประเภทเป่า ที่มีปี่เป็นชุด  1ชุดของปี่ชุมมีทั้งหมด 5 เลา ตัวปี่ทำมาจากไม้ไผ่ปี่ชุมหนึ่งจะต้องใช้ไม้ไผ่ลำเดียวกันทำ สาเหตุที่ต้องใช้ไม้ไผ่ลำเดียวกันนั้น เพราะขนาดช่วงปล้องและความหนาของเนื้อไม้จะไล่กันได้ระดับดีปี่แต่ละเลาจะมีปลายด้านหนึ่งตัดโดยอาศัยข้อไม้ปิด อีกปลายหนึ่งเปิดใกล้กับข้อไม้ด้านที่ตัน ด้านปิดนี้เป็นที่ติดลิ้นปี่ซึ่งทำด้วยแผ่นทองเหลืองบางๆ เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ตรงกลางรีดเป็นรูปตัว v ยาวๆ ถัดจากลิ้นไปทางด้านเปิด ลำตัวปี่มีรูที่เจาะเรียงกันไปเป็นระยะจำนวน 7 รู
ปกติแล้วปี่มีเสียงเบา แต่ถ้าบรรเลงพร้อมกันทั้งชุมหรือทั้งชุดก็จะให้เสียงที่มีพลังหรือน้ำหนักมากขึ้นปี่ชุม ใช้ประกอบการขับซอ แต่ชาวล้านนาจะบรรเลงร่วมกับปี่ในชุดเดียวกันตั้งแต่ 3 เลาขึ้นไปเพื่อประกอบการขับซอ
นอกจากนั้นอาจใช้ปี่เพียง 1 เลา บรรเลงร่วมกับวงดนตรีพื้นเมือง สะล้อและซึง อีกด้วย

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทตี กลองปู่เจ่

                            กลองปู่เจ่ เป็นเครื่องดนตรีประเภทตี มีรูปร่างคล้ายกลองยาวซึ่งเรียกกลองชนิดนี้ว่า "กลองก้นยาว"ไม้ที่จะนำมาสร้างเป็นตัวกลองก่อน ไม้ที่นิยมกันมาก ได้แก่ ไม้ซ้อ  และไม้ขนุน  เมื่อได้ไม้แล้วนำมาถากพอเป็นรูปร่าง หน้ากลองกว้างประมาณ 25 - 28 เซนติเมตร ความยาวของไหกลองประมาณ 40 เซนติเมตร ความยาวจากไหถึงส่วนคอดประมาณ30เซนติเมตรความยาวส่วนคอดประมาณ 20 เซนติเมตร และความยาวส่วนท้ายประมาณ 47 -50 เซนติเมตร สำหรับหนังที่ใช้ขึงเป็นหนังหน้ากลอง นิยมใช้หนังวัวตัวเมีย ไม่มีรอยแส้ และต้องเป็นหนังจากลำตัวด้านซ้าย เพราะมีลักษณะบางไม่ด้านหรือหนาเหมือนหนังจากลำตัวด้านขวาที่ถูกนอนทับ เสียงกลอง จะดังกังวานไพเราะ ต้องมีการติดถ่วงหน้าหรือติดขี้จ่ากลองซึ่งหมายถึงการตีกลองปู่เจ่มักพบเห็นในงานบุญของวัด ขบวนแห่ต่างๆ รวมถึงการแห่หรือประโคมประกอบการฟ้อนเชิง ฟ้อนดาบ เต้นโต ฟ้อนนางนก กระทั่งการปล่อยว่าวควัน และโคมไฟ เป็นต้น

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทตี ตะโล้ดโป๊ด

                                ตะโล้ดโป๊ด  เป็นเครื่องดนตรีประเภทตี กลองตะโล้ดโป๊ดนั้นขึ้นด้วยหนังสองหน้า หุ่นกลองทำด้วยไม้แก่นเนื้อแข็ง และใช้สายโยงเร่งเสียงมีรูปร่างลักษณะ และขนาดเช่นเดียวกับ "เปิงมาง"และ "สองหน้า" แต่ตัวกลอง  ยาว  78  ซ.ม.  ซึ่งยาวกว่าสองหน้าประมาณ  20  ซม. หน้ากลองตะโล้ดโป๊ดข้างหนึ่งใหญ่  มีขนาดกว้างประมาณ 20  ซม.  ส่วนอีกข้างหนึ่งเล็ก  วัดผ่านศูนย์กลางประมาณ  17  ซม. มีหูผูกห้อยทำด้วยหนังอยู่ตรงขอบทางหน้าเล็ก และใช้ตีทางหน้าเล็ก ตะโล้ดโป๊ดปกติก็ใช้บรรเลงร่วมกับกลองแอว์  และเครื่องดนตรีอื่น ๆประกอบการเล่นเพลงพื้นเมืองภาคเหนือ  เช่น  ฟ้อนเทียน  ฟ้อนเล็บ  ฟ้อนเมือง  และใช้ตีเข้าขบวนแห่เคลื่อนที่ในงานพิธีพื้นเมืองภาคเหนือ

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทตี กลองถิ้งบ้อม

                                        กลองถิ้งบ้อม  เป็นเครื่องดนตรีประเภทตีมีลักษณะเป็นกลองสองหน้ารูปลักษณ์คล้ายกลองสะบัดชัย แต่มีขนาดเล็กกว่ากลองสะบัดชัย 2 - 3 เท่าที่มาของชื่อเรียกตามเสียงกลองที่ตีรับกันระหว่างกลองสิ้งหม้องกับกลองทั่ง “ถิ้ง”และ “บ้อม”เวลาบรรเลงเสียงจะดัง “ถิ้งบ้อม ๆ”กลองทั่งเป็นจังหวะหลักพร้อมกับเสียงฆ้อง รับกับเสียงกลองสิ้งหม้องให้มีเสียงถิ้งบ้อม ๆ ๆ โดยมีฉาบ  2 คู่ตีขัดจังหวะ เชื่อมรับกันไป
ทั้งนี้อาจมีชื่อที่ใกล้เคียงกับชื่อนี้บ้าง เช่น เทิ้งบ้อง ทิ้งบ้อม ทิ่งบ่อม เถิ้งบ้อม เป็นต้น แต่ก็ล้วนเป็นชื่อเรียกตามเสียงที่ได้ยินทั้งนั้น เวลาตีใช้ไม้นวมตีเป็นจังหวะ ๆ ไปวงกลองถิ้งบ้อมใช้ตีในขบวนแห่นาคสามเณและยังใช้ตีประกอบการฟ้อนเชิง ฟ้อนดาบ และตีในขบวนแห่ทั่วไป

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทตี กลองสิ้งหม้อง

                              กลองสิ้งหม้อง  เป็นเครื่องดนตรีประเภทตี เป็นกลองหน้าเดียวลักษณะคล้ายกลองยาว เวลาตีจะมีเสียงดัง "สิ้งหม้อง ๆ" กลองสิ้งหม้องนั้นทำมาจาก ไม้ขนุน ไม้มะม่วง  หรือไม้ฉำฉา ก็ได้ ขนาดและสัดส่วนของตัวกลอง แต่เดิมใช้ขนาดของหน้ากลองกำหนดสัดส่วนอื่นคือความยาวของไหกลองยาว ๑ เท่าของหน้ากลอง  ความยาวจากไหกลองถึงก้นกลองยาว ๒ เท่าของหน้ากลองสัดส่วนที่นิยมปัจจุบันคือ

หน้ากลองกว้างประมาณ ๒๐ - ๓๐ เซนติเมตร ความยาวไหประมาณ ๒๕ - ๓๐ เซนติเมตร และความยาวส่วนท้ายประมาณ ๔๓ - ๔๕ เซนติเมตร หนังสำหรับหุ้มหน้ากลองนั้น ใช้หนังวัวตัวเมีย วิธีการหุ้มขึงให้ตรึงโดยใช้สายเร่งเสียงยึดโยงระหว่างคร่าวหูหิ่งกับเล็บ ช้าง ดึงให้หนังอยู่ตัวจนใช้การได้โดยทั่วไปแล้ววงกลองสิ้งหม้องใช้ในการตีประกอบการฟ้อนเชิง ฟ้อนดาบ และใช้ตีในขบวนแห่โดยทั่วไป

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทเป่า ขลุ่ยเมือง

                              ขลุ่ยเมือง   เป็นเครื่องดนตรีประเภทเป่า โดยขลุ่ยเมืองจะมีรูเสียง 7 รู หรือ 6 รูเสียง ก็ได้
เป็นเครืองคนตรีที่ใช้เป่าร่วมบรรเลงวงสล้อซอซึงทางภาคเหนือมีลักษณะใกล้เคียงกับขลุ่ยหลิบแต่ไม่มีรูค้ำ
ขลุ่ยพื้นเมืองนั้นทำจากท่อพลาสติก ไผ่รวก หรือประเภทไม้เนื้อแข็งก็ได้ การเล่นก็เหมือนขลุ่ยทั่วไปมักอาศัยความชำนาญของผู้เล่นเป็นหลัก

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทดีด พิณอีสาน

                                 พิณอีสาน   เป็นเครื่องดนตรีประเภทดีด เป็นพิณที่ 2 สาย 3 สาย หรือ 4 สายก็ได้มักจะทำด้วยไม้ไม้ขนุนที่มีน้ำหนักเบาและให้เสียงทุ้มกังวานไพเราะกว่าไม้ชนิดอื่น มีรูปร่างคล้ายกีตาร์แต่ฝีมือหยาบกว่า โดยแบ่งออกเป็น2 คู่ เป็นสายเอก 2 สาย และสายทุ้ม 2 สาย ปัจจุบันใช้สายกีตาร์แทนการขึ้นสายไม่มีระบบแน่นอน เวลาเล่นใช้มือกดที นมหรือขั้นที่ใช้นิ้วกดบังคับระดับเสียงจะไม่ฝังตายตัวเหมือนกีตาร์หรือแมนโดลิน การเล่นก็เล่นเป็นเพลงเรียกว่าลาย โดยมากพิณจะเล่นคู่กันกับแคน และวงดนตรีพื้นบ้านภาคอีสาน

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทตี เปิงมาง

                         เปิงมาง  เป็นเครื่องดนตรีประเภทตี เดิมเป็นเครื่องดนตรีของชาวมอญ เล่นในวงปี่พาทย์มอญ ภายหลังชาวไทยนิยมนำมาบรรเลงที่ประกอบด้วยกล่องสองหน้าที่ขึงด้วยหนัง ตัวกลองทำด้วยไม้จำนวน ๗-๙ ใบ ผูกเป็นราวอยู่ในชุดเดียวกัน ขึงด้วยหนัง ๒ หน้า ขึ้นหน้าด้วยหนังเรียดโยงสายเร่งหนังหน้ากลองเป็นแนวยาวตลอด หุ่นกลอง มีขนาดใหญ่เล็กลดหลั่นกัน เทียบเสียงเท่ากับเครื่องดนตรีอื่นๆ ในวงตามบันไดเสียง กลองเหล่านี้แขวนไว้กับคอกไม้ที่ทำด้วยไม้เนื้อแข็ง ประกอบกันเป็นรูปโค้ง คนตีนั่นในคอก ตีด้วยมือตามจังหวะ และทำนองเพลงเวลาบรรเลงต้องติดข้าวสุกบดผสมขี้เถ้าตรงกลางก่อนลูกเปิงมางแต่ละใบจะมีห่วงไว้แขวน คอกเปิงมางทำเป็นรั้ว ๓ ชิ้นติดต่อกัน โดยใช้ตะขอ

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทดีด พิณน้ำเต้า

                                             พิณน้ำเต้า เป็นเครื่องดนตรีประเภทดีด เป็นพิณสายเดียว ทำจากลูกน้ำเต้าและต่อมาได้ดัดแปลงเป็นพิณหลายสาย การเล่นพิณน้ำเต้า ผู้เล่นส่วนใหญ่เป็นชาย เวลาเล่นจะไม่สวมเสื้อ ใช้ส่วนที่ทำจากน้ำเต้า กดทับลงที่หน้าอกใช้ดีดประสานเสียงกับเสียงซอของผู้เล่น ที่เรียกชื่อว่า พิณน้ำเต้า เพราะเอาเปลือกผลน้ำเต้ามาตัดครุ่งลูกแล้วเอาทางจุกหรือทาง

ส่วนประกอบของพิณน้ำเต้ามีดังนี้
 - กะโหลก  ทำด้วยผลเปลือกน้ำเต้า ตัดครึ่งลูก โดยเอาจุกหรือทางขั้วไว้  เจาะตรึงติดกับไม้คันพิณ 

    ซึ่งเรียกว่า 'คันทวน' เพื่ออุ้มเสียงให้เกิดกังวาน
- คันทวน ทำด้วยไม้ เหลาให้มีลักษณะกลมเรียวยาว หัวใหญ่ปลายโค้งงอ ยอดสุดกลึงเป็นรูปเม็ด 

   สำหรับผูกสาย ส่วนตอนหัวกลึงเป็นรูปเม็ด แต่ใหญ่กว่าตอนยอด เพื่อสวยงาม

- ลูกบิด  ทำด้วยไม้ กลมเรียวเล็ก ตอนหัวกลึงเป็นเม็ดประกอบลูกแก้ว  ตอนปลายเรียวเล็ก

   เพื่อสอดใส่เข้าไปในคันทวนและให้ปลายโผล่เพื่อพันผูกสาย
- รัดอก  จะทำด้วยเชือกสำหรับโยงมัดสายกับคนทวนเหนือขั้วผลน้ำเต้าสูงพอประมาณเพื่อให้สาย

  ตึงได้เสียงที่ไพเราะ
- สาย แต่เดิมนั้นได้ใช้เส้นหวายและต่อมาใช้สายไหม ปัจจุบันใช้สายทองเหลือง โดยพันผูกจากปลายลูกบิดไปยังปลายคันทวนที่โค้งงอ

 

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทดีด พิณเพียะ

                     พิณเพียะ  เป็นเครื่องดนตรีประเภทดีดที่เป็นเครื่องดนตรีพื้นเมืองลานนา มีลักษณะคล้ายพิณน้ำเต้า แต่มีสายเพิ่มขึ้นเป็น 2 สาย หรือ 4 สาย คันทวนยาวประมาณ 1 เมตรเศษลูกบิดยาวประมาณ 18 ซ.ม.
สำหรับเร่งเสียง กระโหลกทำด้วยผลน้ำเต้า นำมาตัดครึ่งลูก หรือทำด้วยกะลามะพร้าว  ตอนปลายคันทวนทำด้วยเหล็กรูปหัวช้าง ทองเหลือง สำหรับใช้เป็นที่พาดสาย ใช้สายทองเหลืองเป็นพื้น  ในสมัยก่อนชาวเหนือมักจะใช้พิณเปี๊ยะ ดีดคลอกับการขับลำนำในขณะที่ไปเที่ยวสาว พิณเปี๊ยะไม่ได้รับความนิยมเท่าที่ควร เพราะเป็นเครื่องดนตรีที่เล่นยาก ปัจจุบันพิณเปี๊ยะมีสายสายทั้ง 2 สาย4 สายและมากสุดถึง 7 สาย  ที่นิยมเล่นกันมาคือ สองสาย กับ สี่สาย คำว่า เปี๊ยะ เป็นภาษาล้านนา แปลว่า อวด เวลาดีดจะต้องนำเอากระโหลกมาประกบแนบกับหน้าอก

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทดีด กระจับปี่

                  

        กระจับปี่  เป็นเครื่องดนตรีประเภทดีด  เป็นพิณชนิดหนึ่งมี 4 สาย เหตุที่เรียกเครื่องดนตรีชนิดนี้ว่าสันนิษฐานกันว่าน่าจะมาจากภาษาชวา คำว่า กัจฉปิ ซึ่งคำว่า กัจฉปิ นั้นมีรากฐานของคำศัพท์ ในบาลีสันสกฤต คำว่า กัจฉปะ ที่แปลว่า เต่า เนื่องจากลักษณะของกระจับปี่นั้น จะมีกระโหลกเป็นรูปกลมรีแบนทั้งหน้าหลังมีความหนาประมาณ 7 ซม. ด้านหน้ายาวประมาณ 44 ซม. กว้างประมาณ 40 ซม. ทำคันทวนเรียวยาวประมาณ 138 ซม.ซึ่งมองแล้วคล้ายกับกระดองของเต่า และมีลูกบิดสำหรับขึ้นสาย 4 อัน มีนมรับนิ้ว 11 นมกระจับปี่ในสมัยก่อนนิยมนำไปเล่นโดยหนุ่มผู้ไทยนิยมดีดพิณขณะเดินทางไปหาสาวคนรักในยามหัวค่ำ
 และขณะเดินทางกลับในยามดีด หรือไม่ก็ดีดในงานบุญขณะเดินดูสาวที่ไปในงาน เช่น งานบุญพระเวสฯ
การดีดกระจับปี่นี้จะดีดคนเดียวหรือดีดประสานเสียงกับเครื่องดนตรีอื่นก็ยิ่งดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในปัจจุบันนี้ดนตรีผู้ไทยนิยมเล่นกันเป็นวงซึ่งประกอบด้วยหลักแคนเป็นหลัก นอกจากนี้ก็มีพิณ มีปี่ มีซอ และกลอง เป็นต้น ดนตรีไทยไม่นิยมบรรเลงเป็นเอกเทศแต่นิยมบรรเลงประกอบการลำและบรรเลงประกอบการฟ้อนแต่เนื่องจากกระจับปี่มีเสียงเบา และมีน้ำหนักมากเพราะทำจากไม้แก่น ถือติดพกไปไหนไม่สะดวก จึงไม่มีผู้นิยมนำมาเล่น   ต่อมา กระจับปี่จึงหายไปจากวงดนตรีไทย

 

 

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทตี ขิมเหล็ก

                                  ขิมเหล็ก เป็นเครื่องดนตรีประเภทตีโดยขิมชนิดนี้ไม่ได้ใช้สายทองเหลืองหรือสายลวดเหล็กเป็นต้นกำเนิดเสียงแต่ใช้แผ่นโลหะแทน เดิมเรียกว่าขิมชนิดนี้ว่า "ขิมทอง" ซึ่งย่อมาจากคำว่า "ขิมทองเหลือง"ทั้งนี้เพราะใช้แผ่นทองเหลืองเรียง กันแทนตำแหน่งของสายขิม เวลาบรรเลงจะมองเห็นแผ่นทองเหลืองเรียงกันในรูปแบบเดียวกับสายขิมดังนั้นผู้บรรเลงขิมจึงไม่ต้องเปลี่ยนความรู้สึกและสามารถบรรเลงไปตามที่เคยชินได้ทันที ขิมทองหรือขิมทองเหลืองนี้ต่อมาภายหลังเรียกกันหลายชื่อตามวัสดุที่ใช้แทนสายขิมเช่นถ้าใช้แผ่นเหล็กก็เรียกว่าขิมเหล็ก ถ้าใช้แผ่นอะลูมิเนียมก็เรียกว่าขิมอะลูมิเนียม ดังนั้นเพื่อกันความสับสนจึงเปลี่ยนมาเรียกชื่อขิมชนิดนี้ว่า "ขิมแผ่น" เพราะใช้แผ่นโลหะวางเรียงกันแทนการขึงด้วย

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

           

เครื่องดนตรีประเภทตี ฆ้องโหม่ง

                                   ฆ้องโหม่ง  เป็นเครื่องดนตรีประเภทตีที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง  30-45 เซนติเมตร  เมื่อตีได้เสียงดัง "โหม่ง - โหม่ง" จึงเรียกชื่อตามเสียงว่า ฆ้องโหม่ง เดิมใช้ตีบอกเวลาใช้ตีกำกับจังหวะ มีขนาดใหญ่ รองลงมาจากฆ้องหุ่ย ได้ชื่อนี้ตามเสียงที่เกิดจากการตี

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/

เครื่องดนตรีประเภทสี ซอสามสาย

                         ซอสามสาย เป็นเครื่องดนตรีประเภทสีเป็นเครื่องดนตรีของไทยในสมัยกรุงศรีอยุธยามีซอสามสายและนิยมเล่นกัน และลักษณะรูปร่างของซอสามสายก็คงจะยังไม่สวยงามมากอย่างในปัจจุบันนี้มีชื่อตามลักษณะรูปร่าง คือ มี 3สายมีลักษณะคล้ายกับเครื่องดนตรีของจีนที่เรียกว่า 'สานเสียน' และเครื่องดนตรีของญี่ปุ่นที่เรียกว่า 'ซามิเส็น' ซอสามสาย จะมีลักษณของกล่องเสียงทำด้วยกะลามะพร้าวตัดขวางให้เหลือพูทั้งสามอยู่ด้านหลัง ขึงหน้าด้วยหนังแพะในปัจจุบันซอสามสายเป็นซอที่มีรูปร่างวิจิตรงดงามที่สุด ถือเป็นเครื่องดนตรีชั้นสูงที่เล่นยากแต่นิยมกันว่าไพเราะและสอดประสานเข้ากับเสียงขับร้องของนักร้องไทยได้เป็นอย่างดี แต่ก่อนใช้บรรเลงในพระราชพิธีอันเนื่องด้วยองค์พระมหากษัตริย์ ภายหลังนิยมเล่นคลอขับร้องผสมวงคู่กับกระจับปี่ในวงมโหรีและวงเครื่องสาย

ติดตามข่าวสารดีๆเกียวกับดนตรีไทยได้ที   http://www.livethaimusic.com/